Χειμερινές παραστάσεις (Οκτωβρίου-Απριλίου)

Ο Δημήτρης Καραντζάς σκηνοθετεί στο Θεάτρο Οδού Κεφαλληνίας το «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» του Ευγένιου Ο’Νηλ, αμβλύνοντας την τραχύτητα του ρεαλισμού μέσα από μια συμβολιστική ατμόσφαιρα.

Ο Γιάννης Χουβαρδάς σκηνοθετεί για το Εθνικό Θέατρο το «Πονηρό Πνεύμα» του Νόελ Κάουαρντ προσδίδοντας στο μπουλβάρ αισθητικό βάθος, κατά παράβαση μιας παραδοσιακής, ευθύγραμμης ανάγνωσής του.

Η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη σκηνοθετεί στο Σύγχρονο Θέατρο τη θεατρική προσαρμογή της νουβέλας του Ιβάν Τουργκένιεφ «Κλάρα Μίλιτς» με τίτλο «Ανάμεσα σε δύο κόσμους», εμποτίζοντας τη σκηνή με την αναβλύζουσα ποιητικότητα του ρώσικου ρεαλισμού.

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σκηνοθετεί στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το διάσημο έργο του Πήτερ Σάφερ «Αμαντέους», διαμορφώνοντας μια παραστατική συνθήκη αποδομητική και αποξενωμένη από τις σημάνσεις του ιστορικού περιβάλλοντος.

Ο Γιάννης Λεοντάρης σκηνοθετεί στο Θέατρο «Σταθμός» το έργο του Μάρτιν Σέρμαν «Όπως πάει το ποτάμι», αποδομώντας την έννοια της ετερότητας ως προϊόν ενός lifestyle και αναδεικνύοντας την ανθρώπινη ουσία της στο ατομικό και κοινωνικό πεδίο.

Η Ελένη Σκότη σκηνοθετεί στο θέατρο «Επί Κολωνώ» το έργο «Η σιωπηλή λίμνη» του Νταβίντ Ντεσόλα, δημιουργώντας μια ακόμα γέφυρα ανάμεσα στο ελληνικό κοινό και την καταλανική δραματουργία. 

Το περίπλοκο των οικογενειακών σχέσεων, το πριν και το μετά τη λήψη ανατρεπτικών αποφάσεων πραγματεύεται το έργο «Υποχώρηση από τη Μόσχα» του Γουίλιαμ Νίκολσον που παρουσιάζεται στο θέατρο «Αργώ» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κοέν. 

Ο Δημήτρης Τάρλοου σκηνοθετεί στο Θέατρο Πορεία τον «Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου» του Μ. Καραγάτση, σε θεατρική διασκευή του Θανάση Τριαρίδη, ανασύροντας στο φώς τις σκοτεινές πτυχές μιας ιστορικής συγκυρίας, όπου το μεγάλο ιδεώδες συνυφαίνεται με την ιδιωτική συνθήκη, τα κελεύσματα για ευγενείς αγώνες με το ένστικτο της επιβίωσης και το φόβο. 

Υπάρχει μια «κουλτούρα» δραματουργίας, το μπουλβάρ, (όπως και η μετεξέλιξή του σε ένα είδος κοινωνικής κωμωδίας στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, με συγκεκριμένα ενδημικά χαρακτηριστικά) δημοφιλές και εξόχως γοητευτικό για το ευρύ κοινό, που λίγο-πολύ αναπαράγει το ίδιο μοτίβο σε διάφορες παραλλαγές: το αιφνίδιο συναπάντημα ενός φιλήσυχου, ανυποψίαστου ανθρώπου με ένα θηλυκό ζιζάνιο που φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή του. Ωστόσο, σχεδόν πάντα καιροφυλακτεί ένα γενναιόδωρο ερωτικό ειδύλλιο και όλα καταλήγουν σε ένα ακόμα πιο γενναιόδωρο happy end.

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί στο θέατρο Πόρτα τον «Γιατρό της Τιμής του» του Πέδρο Καλντερόν ντε λα Μπάρκα, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα στο ζήτημα της Τιμής του ισπανικού Χρυσού Αιώνα και τα σύγχρονα, εν εξάρσει, προβλήματα των έμφυλων σχέσεων. 

Ο Θανάσης Σαράντος σκηνοθετεί για τη Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» του Εθνικού Θεάτρου το «Λεωφορείον ο Πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς, φέρνοντας στην επιφάνεια την τραγωδία της τρέλας που γεννά η δυσαρμονία των σχέσεων και οι γκρι αποχρώσεις στη διαγραφή των χαρακτήρων. 

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Παλούμπης παρουσιάζει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης το «Πάρτυ γενεθλίων» του Χάρολντ Πίντερ, μετουσιώνοντας το κλίμα αμφισημίας και την ελλειπτικότητα του λόγου του Βρετανού συγγραφέα σε μια ενδιαφέρουσα αίσθηση σκηνικής οικονομίας με μεστό περιεχόμενο. 

Ο Άρης Μπινιάρης σκηνοθετεί για το Εθνικό Θέατρο(Ρεξ- Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη») τη δική του εκδοχή για τη «Φάρμα των ζώων» του Τζωρτζ Όργουελ, αναδεικνύοντας τη δύναμη των μυθιστορημάτων του εμβληματικού Βρετανού συγγραφέα να αποκτούν σκηνική οντότητα με τη σύμπλευση αφηγηματικότητας και δραματοποίησης. 

Το «Φουέντε Οβεχούνα» του Λόπε ντε Βέγκα, ζωντανεύει με δυναμισμό και έμπνευση στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου (Κτήριο «Τσίλλερ), σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου, αποδεικνύοντας πόσο πολύ μπορούν να συγγενεύουν σε ιδέες και προβληματισμούς μακρινές μεταξύ τους εποχές. 

Η «Νύχτα της Ιγκουάνα» είναι ένα έργο δύσκολο, ακόμα και λίγο παράξενο, όχι τόσο επειδή ο Williams προχωρά σε μια πιο βασανιστική βυθοσκόπηση των ψυχισμών, απλώνει τους προβληματισμούς του μέχρι τη μεταφυσική και εξακολουθεί σχεδόν εμμονικά να επιδαψιλεύει ποιητικά ανασκευασμένες προσωπικές μνήμες και βιώματα, όσο γιατί πρόκειται για ένα πόνημα με έντονες ρωγμές που προμηνύουν ηχηρά το καθοδικό σπιράλ που θα χαρακτηρίσει τη μετέπειτα γραφή του και οι οποίες, παραδόξως, αποπνέουν μια ορμητική κρυφή γοητεία. Είναι προφανές πως το συγκεκριμένο «δραματικό ποίημα», όπως ο ίδιος το αποκαλεί, η τελευταία επιτυχία του για κοινό και κριτικούς, χαρακτηρίζεται από πλατειασμούς, καθώς και από μια αμηχανία κατεύθυνσης, την οποία ο σκηνοθέτης Frank Corsaro περιέγραψε ως μια «ανεξήγητη απουσία προοπτικής σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο (αυτό το θεατρικό) μπορεί να αποκτήσει στόχευση και δυναμική».

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί στο θέατρο «Πόρτα» το βραβευμένο με Pulitzer έργο της Martyna Majok «Πόσο κοστίζει να ζεις» (τίτλος πρωτότυπου «Cost of Living»), ξεκλειδώνοντας τον ανεξερεύνητο κόσμο των ανθρώπων με αναπηρία. 

Αυτός ο κόσμος παραείναι εύθραυστος για να ανακαλύπτει διαρκώς νέα καθρεφτίσματα του ειδώλου του στον φανταστικό, κρυστάλλινο μικρόκοσμο της Λώρας Ουΐνγκφιλντ. Ο σκηνοθέτης Γιώργος Νανούρης στο σημείωμά του επιχείρησε μια ευλογοφανή διασύνδεση του σύγχρονου εγκλεισμού με το δράμα της μεταπολεμικής αμερικάνικης οικογένειας κάτω από τον ζυγό του ονείρου και της ανάγκης για φυγή, ωστόσο τίποτα δεν μπορεί να αποσοβήσει το γεγονός ότι η προσήλωση σε συγκεκριμένες περιοχές της δραματουργίας του Τέννεσι Ουΐλιαμς έχει προσλάβει πλέον διαστάσεις σκηνοθετικού τελετουργικού, μιμιδίου και αυτοματισμού στην θεατρική πρακτική.

Αν κάτι φαντάζει ειρωνικό στην περίπτωση του Samuel Beckett είναι το γεγονός ότι έθεσε τις βάσεις μιας νέας, και καθόλα επιδραστικής, δραματουργίας επάνω στο τραυματισμένο σώμα μιας πολιτισμικής παρακαταθήκης, από την οποία δεν εξαίρεσε ούτε τα αφηγήματα του παραδοσιακού θεάτρου, όπου πρωταγωνιστούσε η έννοια της ατομικότητας. Αυτό είναι ένα σημείο που ενέχει μια αντίφαση και που θα δικαιολογούσε, ενδεχομένως, μια κριτική στο μπεκετικό θέατρο. Ότι δηλαδή, αμφισβητώντας και, εντέλει, αποδομώντας οποιοδήποτε θεμέλιο και παντοδύναμη σταθερά, έδωσε μορφή σε κάτι απολύτως συγκεκριμένο: σε μια διαφορετική φυσιογνωμία γλώσσας, σε ένα άλλο είδος ρητορικής, αλλά και σε μια καινούργια αποστολή παρουσίας, στοιχεία ικανά να εκφράσουν τη δική τους ερμηνεία για τη σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο.    

Το αυστραλιανό θέατρο ακολούθησε κατά πόδας την ιστορική εξέλιξη της μακρινής, νησιωτικής ηπείρου ως προς το πώς μεταγγίστηκαν, μέσω του εποικισμού, αλλότριες, και αρχικά από τον αγγλοσαξωνικό κόσμο, πολιτισμικές ταυτότητες, πώς καλλιεργήθηκαν και εντέλει παγιώθηκαν σε ένα είδος αντίληψης δραματουργίας που να απηχεί και να εκφράζει μια «εγχώρια» συνείδηση («εθνική» για άλλους) ή τις κοινωνικές ιδιομορφίες που γεννά η συνύπαρξη των αυτοχθόνων με μια πανσπερμία εθνοτήτων και των κουλτουρών τους.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα θεατρικά έργα του Bernard-Marie Koltès συνιστούν τη μεγάλη συμβολή της Γαλλίας στην παγκόσμια δραματουργία κατά την τελευταία τριακονταετία του 20ου αιώνα. Σε μια εποχή (δεκαετία 1970-80), κατά την οποία η αμφισβήτηση της σημασίας του μύθου και των εννοιών του χώρου και του χρόνου, όπως αποτυπώθηκε στο μπεκετικό σύμπαν, άρχιζε να στερεοποιείται ως αντίληψη του νέου θεάτρου, προκειμένου να αποδοθούν το δυνατόν εναργέστερα τα πολλαπλά αδιέξοδα του σύγχρονου ανθρώπου, ο Koltès στρέφει και πάλι το βλέμμα στην υπεραξία της σύστασης της τραγωδίας, με βαθιά επίγνωση του τι θέλει να διατρανώσει και με ποιον τρόπο, αλλά και απαλλαγμένος από τις αγκυλώσεις των παραδόσεων.